Gabon: 120% ya ba votant, vote oyo ezali ko défier mibeko ya mathématiques

Gabon euti kopesa moko ya ba scandales électorales ya minene na histoire na yango ya sika?

Engebene na mokanda officiel ya gouvernement "Referendum 2024 Trends" ( ezali na PDF awa ), moto akoki komituna. Oyo esengelaki kozala exercice démocratique crucial ebongwani na véritable farce électorale, esika ba chiffres oyo elakisami ezali ko défier logique, mathématiques mpe sens commun. Bokosi na échelle ya mboka mobimba, na silence ya ba observateurs locales mpe internationales.

Kosangana “ya kokoka” oyo ebimisaka ntembe

Pourquoi 200% te? 🤣 pic.twitter.com/FodJUrlUW8 ezali na ntina mingi

— OVENG Ndoum'Obame (@richie_ndomez) Mokolo ya 17 sanza ya zomi na moko 2024

Na ba localités ebele ya mboka, ba résultats oyo ebimi etiki yo na monoko te. Ba bureaux misusu ezali na ba taux ya participation ya 100%, esika wapi moponi nionso oyo akomisamaki nkombo abimaki kaka te, kasi a votaki na bomoko mpo na « OUI ». Na yango, na Ondili, bato 178 oyo bakomisamaki nkombo bango nyonso baponaki “OUI”. Eloko moko na Eyouga, esika ba votant 308 balandaki ndenge moko.

Phénomène oyo, oyo emonanaka na ba douzaines ya ba bureaux na ekolo mobimba, ebongoli voti na démonstration improbable ya unité absolue.

Na kati ya diaspora, scénario ezali plus crédible te. Na Bata, na Guinée équatoriale, ba votant 30 gabonis bango nionso ba votaki « OUI ». Na Chine, ba résultats ya ba bureaux misato (Beijing, Shanghai, Wuhan) ezali pene na 97% mpo na « OUI », sans que balobela ba votes oyo etikali to ba absteneurs possibles. Nzokande, na France, esika diaspora gabonise ezali mingi, ba scores ezali bien équilibré : 51% mpo na « NON ». Ndenge nini tokoki kondima ba résultats ya boye na mboka oyo abstention électorale mpe makanisi ekeseni ezali mingi?

Mituya yango ezali na boyokani te tii lelo. Tala ba nombres oyo ewutaki na bureau ya Ngouabi 5, pe oyo ezali kaka exemple moko parmi ebele... pic.twitter.com/UN0qgqp1OR

— Claire Kodia (@ClaireKodiOff) Mokolo ya 18 sanza ya zomi na moko 2024

Mituya oyo ezali koboya mibeko ya matematiki

Il faut kaka omona taux ya participation énorme, ba plebiscites ya 100% na ba départements ebele mpe vitesse na comptage mpo oyeba que PDG asekwi pic.twitter.com/OklZ34I6q3

— Moi MAKAYA (@Moi_Makaya) Mokolo ya 17 Novɛmbɛ 2024

Longola ba taux wana ya participation ya miracle, ba inconsistences na ba chiffres ezali ebele. Na ndakisa, na département ya Zadié, ba votant bazalaki 1.158 kasi ba votes 1.307. Ba votes oyo ya kobakisa 149 ewuti wapi? Na bureau ya vote ya Abidjan, taux ya participation oyo esakolamaki na 85,09% ekokani kaka te na ba chiffres oyo esakolamaki ya baye bakomisamaki mpe ba votaki.

Emonani mpe ete ba pourcentages oyo elakisami na mokanda yango ezwamaki na ndenge ya pwasa. Ba bureaux mingi balobaka ba taux oyo ekokani te na ba totals oyo elakisami. Mabunga wana ya polele emonisaka soki kozanga likebi oyo ekoki kososolama te to mposa na nko ya kosala manipulation ya ba résultats. Donc tokuti, par exemple, bureau oyo elakisaka 118% ya participation.

Silence ya kokanga matoyi ya ba observateurs internationals

Atako charade oyo esalemaka liboso ya miso ya mokili, ba missions internationales ya observation ezali komonana na silence na yango. Bazali na motango monene (ba observateurs koleka 600 ya Union européenne, Union africaine mpe Commonwealth), babimisi naino te maloba mabe ya bato banso.

Silence oyo ezali kotungisa ndenge moko mpe endimami te. Ndenge nini tokoki kotikala nyɛɛ liboso ya kobukana ya masuwa ya ndenge wana ya demokrasi? Role na bango ezali te ya ko garantir transparence mpe crédibilité ya ba processus électoraux?

Opacité oyo ebongisami

Donc ezali na niveau oyo ya médiocrité nde PDG ya CTRI azali na intention ya ko gérer mboka pendant 14 ans oyo ekoya?

— Ambigux 🇬🇦🏴 ☠️🇵🇸 (@Sonovic7) Mokolo ya 17 sanza ya zomi na moko 2024

Mokanda yango etondi mpe na ba absences mpe ba omissions oyo ezali komonana polele. Na babiro mosusu, bamonisaka ba résultats kozanga koloba motángo ya bato oyo bakomi nkombo. Na ndakisa, na Zoatab Bureau 2, balobi ete baponi 182, bango nyonso mpo na “EUI,” kasi sango moko te mpo na motango mobimba ya baponi oyo bakomisamaki nkombo. Manque ya rigor oyo ekomisaka que toute vérification indépendante ezala impossible mpe e bwaka voile opaque likolo ya légitimité ya ba résultats.

Na département ya Lekabi Lewolo, ba bureaux nionso ezo présenter ba taux ya participation unanimité pe ba résultats pona « OUI ». Kobanda na Ondili kino na Okangoville, moponi nyonso oyo akomisamaki nkombo alingaki kopona mpo na yango, kozanga bolongoli. Emonani ete likanisi mpenza ya kozanga boyokani na makambo ya politiki esilaki na etúká oyo.

Démocratie moko ya kotonga lisusu

Moto akoki kolimbola ngai ndenge nini tobungisaki 18% ya participation na mokolo moko? Nazali na posa merci pic.twitter.com/ijigXB2KjR

— Fleur de Miranda 👑 (@fleur_miranda) Mokolo ya 17 sanza ya zomi na moko 2024

Référendum oyo, oyo esengelaki kolendisa légitimité démocratique ya Gabon, ebimaki lokola fiasco total. Mituya oyo bakonzi batie ezali kaka mabunga te, ezali kofinga mayele ya peuple gabon. Lokola bakutanaki na likama ya boye, ba institutions internationales mpe bana mboka basengeli kosenga bolukiluki ya lipanda.

Gabon ebongi na malamu koleka. Ba votant na ye ba mériter ya malamu koleka. Démocratie ekoki kokola malamu te na ba fondements fragiles mpe frauduleux ya boye. Soki kaka makambo ya nsɔni ya ndenge wana ekozwa etumbu te, kotyela bibongiseli motema ekoki kozongisama te.

Silence ekoki kozala eyano te. Ezali tango ya kosala.