Gabon: Mamonisi mazali kozelama le 7 janvier contre modification ya article 28 ya Constitution

Mobilisation spontanée, oyo ebandaki na Steeve Ilahou mpe esungami na Gabon 2025, esakolami mpo na kotelemela mbongwana ya article 28 ya Constitution ya Gabon, oyo elongoli mokumba ya bana mboka ya kobatela biloko ya leta mpe bomengo ya ekolo.

Libenga ya mobilisation liboso ya Constitution contestée

Gabon ezali komibongisa mpo na kokutana na mbonge ya sika ya botelemeli. Steeve Ilahou , président ya plateforme ya Gabon en Action , abandi libiangi ya mobilisation mardi 7 janvier na 11 a.m. , liboso ya Cour constitutionnelle mpe présidence . Mokano moye molandami mpe na collectif ya Gabon 2025 , oyo ezali kofunda attaque ya sika na makoki ya bana mboka.

Na likambo : bolongoli mokumba ya kobatela bomengo ya ekolo mpe biloko ya leta na article 28 ya Mobeko Likonzi ya sika, oyo euti kosakolama na Général Brice Oligui Nguema .

Ba organisateurs ba dénoncer acte oyo, selon bango, elongolaka bana mboka droit na bango mpe responsabilité na bango ya kobatela mboka na bango . Modification oyo emonanaka lokola koluka ko lembisa bokangami ya peuple na ba ressources na ye mpe na territoire na ye.

Atikele 28 : Bolongolami na mbano ya makasi

Na version oyo epesamaki na référendum, article 28 elobaki ete mwana mboka nyonso azali na mokumba ya kotosa mpe kobatela biloko ya leta mpe libula ya ekolo . Na makomi ya nsuka, mokumba yango elimwaki, mpe etikalaki kaka kolobela kobatela ezingelo .

Mbongwana yango ezali likambo ya mpamba te. Ezali kolembisa mokumba ya bato banso mpo na ba infrastructures publiques, mpe basusu bazali kobanga ete efungolaka nzela ya privatisation to ya appropriation na ndenge ya mabe ya ba ressources nationales.

Klima ya kozanga kotyela bato motema oyo ezali se kokola

Mobilisation oyo esalemi na tango oyo Constitution ya sika ezali déjà sujet ya ba protestations ya makasi . Masolo mingi ebongisamaki nsima ya référendum, kozanga ete bato básolola na yango , mpe yango epelisaki bato báyoka ete batɛkaki bango.

Lisusu, mouvement oyo esalemaka na contexte ya crise économique mpe sociale oyo ezali kokola :

• Kofuta na retard ya ba fonctionnaires , .
• Kobeba ya misala ya leta , .
• Scandale nzinganzinga ya Société ya Énergie mpe ya Mai ya Gabon (SEEG) ,
• Kokata kura mpe mai mbala na mbala .

Na mikakatano wana, bolongoli ya mobeko ya bobateli bomengo ya ekolo emonanaka lokola elembo ya kobakisa ya bozangi boyokani ya Leta mpe bolembu ya mokumba ya mwana mboka na boyangeli mboka.

Point de retour mpo na mobilisation ya bana mboka?

Libenga ya kosala manifestation liboso ya bilembo ya pouvoir ekoki ko marquer point de retour na protestation contre régime ya Oligui Nguema. Sima na ba critiques ya gestion économique mpe ebele ya ba promesses oyo ekokisami te, protestation ezui dimension moko plus symbolique : défense ya identité nationale mpe droit ya bana mboka ya kobatela mboka na bango moko.

Ezali naino komonana soki mobilisation spontanée oyo ekobongwana mouvement substantif mpe soki gouvernement ekopona nzela ya dialogue to ya répression liboso ya protestation oyo ezali kokoba kokola.