Mozambique: Mobilisation électorale makasi mpo na vote décisif

Na mokolo ya 9 octobre 2024, ba votant ya Mozambique bakendeki ebele na ba postes ya vote mpo na kosangana na maponami ya générale moko ya ntina mingi. Lokola bana mboka koleka 17 millions bazelami kosala voti, maponami maye matalelami lokola moko ya maponami ya ntina mingi na mibu mingi. Atako ntango ezalaki mpasi, mingimingi na bingumba lokola Maputo, baponi bazwaki mpiko na mbula mpo na kosalela lotomo na bango ya kopona. Mobilisation oyo ezali na ntina mingi na mboka oyo ezali na mikakatano ya nkita mpe ya bokengi oyo ezali se kokola, mingi mingi na nord esika wapi bituluku ya ba jihadistes ezali kokoba kosala (

Vote moko na bokengeli ya penepene

Na contexte ya tension, bakonzi bazui ba mesures mpo na ko garantir processus transparent. Ba observateurs nationales koleka 11.000 mpe ba observateurs internationals koleka 400 bapesamaki accrédité mpo na ko superviser ba opérations électorales. Kati na yango ezali na ba missions ya observation ya Union européenne, Union africaine, mpe lisusu Communauté ya ba pays oyo balobaka Portugais. Mosala na bango ezali na ntina mingi mpo na kosala ete maponami mazala légitimité, na mboka oyo bondimi na ba institutions ekoki kozala fragile.

Ba bureaux ya vote ekozala polele kino 6 p.m., mpe gouvernement epesi kutu mokolo ya bopemi na basali ya secteur public mpe privé, ko lakisa ntina ya maponami maye. Geste eye ezali na tina ya ko garantir que batu ebele bakoki ko voter, malgré le fait que maponami mazali kosalama na kati ya poso moko.

Contexte politique mpe ya sécurité

Mozambique ezali koleka na eleko moko ya pɛtɛɛ. Longola mikakatano ya nkita, etúká ya nɔrdi ya ekólo yango ezali kotungisama na botomboki ya Islam banda bambula mingi. Likama yango esi ebomi bankoto ya bato mpe elongoli ebele ya bato na bisika na bango, mpe yango ekómisi lisusu mpasi na makambo ya maponami na bisika mosusu. Kasi, yango epekisaki bana mboka te kokende na maponami en masse, kolakisa mposa na bango ya mbongwana mpe ya bomoko.

Vote ya mbula oyo ezali na ntina mingi mpo na avenir ya Mozambique. Ezali koya na contexte wapi ba tensions politiques emati mpe esika gouvernement ya lelo ezali ko critiquer mpo na gestion na yango ya ba crises économiques mpe sécurités. Pouvoir oyo ezali na esika, oyo ezali représenté na FRELIMO, parti historique ya mboka, ezali kokutana na opposition oyo ezali kozua popularité, surtout RENAMO, parti ya droite oyo esanganaki banda kala na guerre civile.

Mikakatano ya nkita mpe bilikya ya baponi

Longola makambo ya bokengi, Mozambique ezali mpe na mikakatano minene ya nkita. Mboka yango ezali na biloko mingi ya bomoi, mingimingi gaz naturel, kasi bozwi yango ebongoli naino nkita ya mboka te. Inflation mpe chômage etikali likolo, mpe ba votant mingi bazali na elikya ete maponami maye makobanda eleko ya sika ya bokoli ya nkita. Bato bazali kozela mbongwana monene mpo na kokitisa bobola mpe kobongisa misala ya ntina ya leta.

Ba résultats ya maponami maye mazali kozelama na posa makasi, lokola ekoki koyeba nzela nini mboka ekozwa na bambula ekoya, mingi mingi na oyo etali boyangeli makoki mpe milende mpo na kobundisa kanyaka. Lokola batali maponami bazali kokoba kolandela nzela, bato bazali na elikya ya voti ya bonsomi, ya bosembo mpe ya polele oyo ezali mpenza kolakisa bolingi ya bato.