Bolukiluki na etúká ya Guadeloupe: Kobanda na bosɔtɔ tii na banzela, elili ya kanyaka ezali kokoba kopumbwa likoló ya esanga yango

Guadeloupe, territoire ya Caraïbes, mabele ya moyi, canne à sucre... mpe sikoyo ba scandales financiers? Kati na boyangeli bosoto oyo ezali na ntembe mpe koluka ba euros ya Bruxelles oyo ezangi, bisanga yango etondi na makambo oyo ezali na nsolo mabe.
Episode ya sika : bolukiluki oyo esalemaki mbala moko na siège ya etuka ya Guadeloupe mpe na oyo ya « Routes de Guadeloupe » lokola eteni ya bolukiluki mpo na bozangi boyokani na bopesi mpe boyangeli misolo ya Europe. Ba tribunaux ezali ko se interesser mingi mingi na Agence territoire pour la mise en œuvre des projets européens (ATMOG). Structure clé oyo emonani lokola e gérer ba millions ya ba euros oyo ewutaka na Bruxelles na rigor particulier.

Lokola ba enquêteurs bazali koluka ba bureaux mpo na ba preuves, kombo ya Sylvie Gustave, ayebani na kombo ya Duflo, vice-président ya région ya Guadeloupe, oyo amibengi "spécialiste européen des fonds" mpe président ya lelo ya Bureau français ya biodiversité (OFB), ezali kaka ko flotter na mopepe ya humide ya suspect.

Breaking news : Engebene na sango ya 7h na Guadeloupe 1ère, plainte esalemaki na OFB na septembre eleki , ebakisaki mwa ndambo ya score-settling na likambo liye. Na mituna nsima, Mme Duflo alobaki ete “ayebi eloko moko te” mpo na plainte eye. Amnésie administrative to stratégie ya mbisi ya nkosi?

Nakanisaki namoni ete na lot ezalaki na moninga na biso Sylvie Gustave, ayebani na kombo ya Duflo... Nakozala mosika na kokamwa, na kotalaka nionso oyo elobami mpo na ye kala mingi te.

— Mélou Vidal (@MelouVidal) Mokolo ya 9 ya sanza ya minei 2025

Tango bosoto ekomi politique

Déjà na motema ya polémique makasi mpo na gestion ya OFB lokola mpe mpo na ba rapports ya dépenses outrageux , Sylvie Gustave, ayebani na kombo ya Duflo, mpe kala mingi te atelemaki na cas ya favoritisme ya valeur ya plus de 100 millions d’euros na contexte ya construction ya usine ya déchets esika polémique élu officiel soit disant azalaki na ambition ya kotia baninga na ye - malgré coût na communauté mbala mibale koleka.

Na contexte oyo, tango ya enquête ya ba fonds européens, na tango oyo kombo na ye ezali ko circuler na sima ya ba coulisses en tant que personnage influente na kati ya ATMOG, ebimisi mua ba doute. Mingimingi mpo boluki boye bozali na ntango oyo ba anomalies na "Fonds Verts" - ba subventions wana oyo esengelaki kosunga biodiversité - ezali kosala mobulu na ba couloirs. Vraie soni pona mutu oyo aza supposé ko défendre nature...

Moto oyo atalelaka makambo ya ezingelo na kati ya bosɔtɔ?

Na mokambi ya OFB, bokonzi oyo ya likolo oyo azali na mokumba ya kobatela bozalisi pe ba écosystèmes, Sylvie Gustave, oyo ayebani na kombo ya Duflo, azali komonisa na papier exercice ya écologie responsable. Kasi mpo na ba détracteurs, ye surtout embodier écologie na géométrie variable : oyo esakolaka virtue depuis Paris kasi na modestement ekangami miso na ba pratiques locales parfois douteuses.

Na mokuse, kati na misolo ya Mpoto oyo ezali kolimwa lokola ba tortues ya cuir na ba plages ya béton mpe bosoto oyo ezali kotondana lokola ba nzungu ya politiki, maloba mabe ya boyangeli ya etuka ezali sikawa komonana lokola mokanda ya bofundami.

Mpe soki affaire ya recherche elobeli ye (naino) na kombo te, superposition ya ba fonctions ya Mme Duflo, entre vice-présidence régionale na présidence ya OFB, ekomisi ye pièce clé na puzzle esika euro nionso, mètre nionso ya nzela mpe sac nionso ya poubelle emonani lokola ebombaka petite scandale.

Selon source proche, ba recherches wana elingaki ko cibler cher na biso Sylvie Gustave, ayebani na kombo ya Duflo...

— Jean-Luc Berville (@jlberville) Mokolo ya 9 ya sanza ya minei 2025

Bruxelles efutaka, Guadeloupe ekiti

Ezali na tina mingi kobosana te ete misolo ya Europe esengeli kozala levier pona botomboli pona ba régions ya libanda, mingi mingi na oyo etali ba infrastructures, misala, écologie, pe bongo na bongo, pe traitement ya bosoto. Tosengeli kokanisa nini ntango emonani ete misolo wana kaka esalelamaki na makambo oyo ezali na ntembe, mpe na ntango yango moko bangomba ya bosɔtɔ ezali se kokola, ndenge moko mpe na ntembe ya bana-mboka?

Mpo na mingi, affaire Sylvie Gustave, oyo ayebani na kombo ya Duflo, ezali symbole ya échec ya bonne gouvernance verte na ba territoires ya poto : entre ba ambitions écologiques déclarées, ba réalités ignorées na terrain mpe mbongo ya publique ebebisami.