NAMIBIE: OPPOSITION EZUI ACCESS NA BA RESULTATS ELECTORALES, EBANDELI YA RÉVOLUTION DEMOCRATIQUE?

Na likambo oyo esalemá naino te, ebongiseli ya bosembo ya Namibie epesaki opposition ndingisa ya kotala ba résultats ya maponami. Ekateli yango, oyo etalelami lokola mbongwana monene, ekoki mpenza koningisa miboko ya ebongiseli ya politiki oyo bato bazalaki kotyola banda kala mpo na bozangi bososoli na yango. Kasi oyo ezali mpenza ebandeli ya demokrasi oyo ekómi makasi, to kaka lisano ya makanisi mpamba oyo ebongisami malamu?

Transparence to cascade ya médias simple?
Accès oyo epesami na ba résultats électoraux ezali victoire symbolique mpo na opposition ya Namibie. Banda kala efundami ete azali kosakana na esika oyo bato bazali na bilongi, oyo ya nsuka amimoni na nsuka na bibundeli mpo na kotelemela na ndenge ya mibeko ba résultats. Yango epesi mwa elikya na population oyo ezali kosenga maponami ya bosembo mpe ya polele.

Kasi, meko yango ezali kopesa ndanga te ete mbongwana monene ebongwana. Système électoral ya Namibie, atako epesameli lokumu na ba sphères mosusu, ezali kaka komema bifundeli ya favoritisme en faveur ya parti oyo ezali na bokonzi, SWAPO, hégémonique wuto lipanda. Soki transparence oyo ya sika oyo elakisami elandi te na ba actions concrètes, ekoki kotikala exercice simple ya cosmétique.

Opposition moko prêt ya kobunda
Bofungoli wana ya bazuzi epesaka bokasi ya sika na nguya ya politiki oyo mbala mingi emonanaka lokola ekabwani mpe ya bolembu. Sikoyo équipé na levier mpo na ko souligner ba irregularités possibles, ba partis ya opposition bakokaki ko transformer rhétorique na bango na action tangible mingi. Kasi likambo yango eleki matata ya parties simples : ezali mpo na kozongisa confiance ya bana mboka na système politique na bango.

Kasi, motuna ya solosolo etikali: est-ce que opposition ya Namibie ezali vraiment prêt ya kozua rôle dominant soki ba cartes esengelaki kokabolama lisusu? To bazali na likama ya kokwea na mabunga lokola bato oyo bazalaki liboso na bango? Etumba mpo na kozala na polele ekokaki mpe kobimisa mabunga ya kati oyo ezalaki komonana liboso te.

Liteya mpo na Afrika?
Namibie, atako ezali na motángo moke ya bato, ekoki kokóma ndakisa mpo na bikólo mosusu ya Afrika. Na tango oyo matata ya maponami mazali bisika nyonso na continent mobimba – kobanda na RDC kino na Gabon – bopanzani boye ya bazuzi ezali kolakisa ete ba institutions ya makasi ekoki kosala rôle ya ntina mpo na ko stabiliser ba démocratie.

Kasi, mpo ete précédent oyo ekoma mpenza na ntina, ekosenga bikolo misusu kolanda ndakisa ya Namibie na kolendisa lipanda na bango ya bazuzi mpe kofungola misala na bango ya maponami mpo na ba audits ya polele. Afrika, epai wapi maponami mazali mbala mingi synonyme na tension, ekozwa litomba soki ekómisi Namibie ndakisa oyo esengeli kobotama lisusu na esika ya kozala exception isolé.