Zambie: Edgar Lungu, président ya bilaka mpe matata, akufi na mibu 68

Edgar Lungu, président ya kala ya Zambie, akufi na mibu 68. Liwa na ye etindi ba mbonge ya somo na mboka mpe libanda, na kati ya esika ya politiki oyo esilaki kozala na mobulu. Mbala mingi balobelaka ye lokola moto ya mikakatano, ntango ya Lungu lokola mokonzi ya ekolo ezalaki na ngomba ya makambo oyo ezalaki na mobulu lokola ezalaki na bopusi. Kotala sima na bomati ya météorique, ko équilibrer ba promesses politiques na réalité sociale.

Mandat kati ya ba hauteurs na ba terrains bas

Aponami na 2015 nsima na liwa ya Michael Sata, Edgar Lungu amimonaki noki ete azindisami na mopepe makasi ya mikakatano. Ya solo, mandat na ye ya liboso ekanisamaki lokola bastion ya bilaka ya développement économique mpe ya unité nationale. Nzokande, ntalo ya bilei oyo ezalaki komata makasi, elongo na bozangi ya kura oyo eumelaki, ebebisaki nokinoki elilingi na ye. Bato ya Zambie balingi kolobela etumba mpo na bomoi ya mokolo na mokolo, mosika na ba egos politiques mpe ba discours ya moto. Pamba te, toloba solo, nani amoni mpenza mbongwana monene na suka ya mandat na bango?

Matata oyo mazali zingazinga na yango

Na ntango ya bokonzi na ye, Lungu akutanaki mpe na bifundeli ya bobukami ya makoki ya bomoto mpe ya bokangami ya bapanzi sango. Mbala mingi, botelemeli ya kimya ebongwanaki mobulu, mpe bonsomi ya bapanzi-nsango ezwaki mpasi makasi. Bato ya Zambie babengaka ye ntango mosusu prezida ya boyangeli ya bokonzi, bokeseni oyo na ntembe te alataki lokola loposo ya kala oyo eboyi kosopa. Climat ya kozanga confiance na opposition oyo ezali se kokola ebimisi motuna oyo : Lungu azali vraiment ko respecter ba valeurs démocratiques oyo alobaki que azali ko soutenir ?

Libula oyo ezali na ntembe

Départ na ye etikaka vide, kasi mpe héritage oyo complexité na yango ekoki ko ignorer te. Eleko moko na moko ya bokonzi na ye elamusaka makundoli ya bololo, nzokande ebimisi mituna mpo na avenire ya Zambie. Atako basungi na ye bazali kolela liwa na ye, batyoli balobi ete nzela oyo Zambie ezali liboso ekozala na mikakatano mingi. Président nini akozala na courage ya ko réformer système déjà faible mpe kozongisa image ya mboka? Oyo ezali vraiment dilemmes ya solo oyo ekolo ezali kokutana na yango sima ya liwa ya Lungu.

Mpo na bato mingi, Edgar Lungu atikali kaka enigma. Mosala na ye ya politiki ebalukaki kati na kozanga kolonga mpe kolonga, mpe mbala mosusu bokundoli na ye ekozala likambo ya ntembe makasi na bambula oyo ezali koya. Bato ya Zambie bazali sikawa kokutana na mbongwana moko: ndenge nini kotonga likoló ya miboko oyo ntango mosusu epasukaka oyo moto oyo azalaki kosepela na ye mpe kofinga ye atikaki? Motuna ya solo, baninga na ngai, ezali soki Lungu akotika mpenza elembo oyo ekoki kolongolama te na Zambie to akozala kaka souvenir mosusu na histoire politique ya mboka.