Mali: junta e nationaliser mine ya or Yatela, symbole ya souveraineté

Junta ya Mali esakoli nationalisation ya mine ya or Yatela, oyo liboso ba entreprises ya bapaya ezalaki exploité. Nsima na mibu ya masolo, Mali ezongi lisusu bokonzi ya esika eye ya mabanga ya ntalo na mosala moye bakonzi balobeli lokola « geste ya souveraineté ». Ekateli oyo ezali litambe ya ntina mingi na mposa ya régime ya Assimi Goita ya kolendisa bokonzi ya l’Etat na ba ressources naturelles na yango.

Mine ya elilingi oyo Leta ezwaki

Mercredi, junte ya Mali etiaki manzaka na mobeko moye mosukisi nationalisation ya mine ya or Yatela, na etuka ya Kayes. Kino ntango wana na nse ya bokonzi ya ba sociétés ya Afrique du Sud mpe ya Canada, esika yango ezali sikoyo na nse ya boyangeli ya leta, oyo etambwisami na Société ya bolukiluki mpe ya mabanga ya ntalo (Sorem). Engebene na mbulamatari, nationalisation eye ezali « acte ya souveraineté » oyo ezali na kati ya mouvement ya monene mpo na kozua contrôle ya ba ressources naturelles ya Mali.

Masolo nzinganzinga ya transfert eye ebandi na 2019, ata yambo na bokweyisami ya gouvernement ya kala. Atako bayokanaki na ebandeli, esengelaki mbula minei mosusu ya kosolola mpo na kozwa ekateli. Transaction yango esalemaki na franc symbolique, en plus ya résolution ya matata ya impôts na somme ya plus de 4 millions de dollars, oyo ekanamaki mpo na Trésor ya Mali.

Mine ya Yatela, oyo misala na yango etelemisamaki na 2016 mpo na bokiti ya ntalo ya wolo mpe bokiti ya grade ya minerais, nzokande etalelami te lokola esilaki na bakonzi ya sika. Na ko réactiver exploitation oyo, gouvernement ya Goita ezali koluka kolakisa makoki na yango ya ko gérer richesse oyo indépendamment, malgré ba conditions ya extraction ya cher oyo ba anciens opérateurs ba dénoncé.

Ba pressions oyo ezali se kokola na ba entreprises ya mabanga ya ntalo ya bapaya

Projet oyo ya nationalisation ezali cas isolé te na Mali. Uta ekota na bokonzi, gouvernement ya Goita ebakisaki pression na yango na ba sociétés mines ya bapaya mpo na kozongela kosolola na ntina ya mibeko ya bozali na bango na mabele ya Mali. Na sanza ya mitano 2024, esika ya kotimola mabanga ya ntalo ya Morila mpe ekómaki na nse ya bokonzi ya Leta, oyo esombamaki na kompanyi moko monene ya Canada oyo babengi Barrick Gold na dolare moko ya elilingi. Initiative oyo etindaki message ya polele na ba opérateurs nionso ya bapaya, ko renforcer climat ya tension zinga zinga ya secteur.

Liyebisi ya bapanzi sango ya kosangisa ya ba Ministères ya Mines mpe ya nkita kala mingi te epamelaki Barrick Gold mpo na kozanga kotosa mikano na yango ya contrat. Bakonzi ya Mali bazali sik’oyo kosenga ba concessions mpe transparence mingi mpo na ko aligner ba intérêts ya ba entreprises na ba priorités ya mboka. Mpo na basungi ya junta, ba nationalisations wana ezali forte contre dépendance économique mpe moyen ya ko garantir Mali contrôle entière ya richesse minerais na yango.

Mokakatano ya profitabilité mpe souveraineté

Nationalisation ya Yatela mpe bisika misusu ya mabanga ya ntalo ezali na kati ya dynamique ya récupération économique mpe renforcement ya souveraineté nationale. Kasi, kotimola wolo ezali ntalo mingi, mingimingi na bisika oyo mbuma na yango ezali kokita. Mpo na ba experts, elonga ya bozui oyo etali mingi mingi makoki ya Sorem ya ko optimiser exploitation ya Yatela mpe na makoki ya l’Etat ya ko moderniser ba infrastructures na ye ya mabanga ya ntalo.

Pendant ce temps, opinion publique ya Mali etikali na bokabwani. D’une part, ba misusu bamoni ba nationalisations wana lokola chance ya ko réinvestir ba profits ya or na développement ya mboka. Par contre, ba analystes misusu ba questionner viability ya politique oyo na long terme, mpe makoki ya l’Etat ya ko compenser expertise technique mpe capital étranger. Na tango oyo junte ezali kotombola lipanda, pression ekozala makasi mpo na kolakisa que souveraineté économique ekoki mpe kozala source ya prosperité.