Rwanda: Bato babiki na génocide ba témoigner na procès na Paris

Na mokolo ya 22 Ɔkɔtɔbɛ 2024, bosambisami monene efungwamaki na Paris, epai bato oyo babikaki na kobomama ya bato mingi na Rwanda na 1994 bakabolaki masolo ya mpasi mpo na makambo ya mabe oyo bakutanaki na yango. Eugène Rwamucyo, monganga ya kala oyo afundamaki mpo na kosangana na kobomama ya bato koleka 800.000 ya ba Tutsi mpe ya ba Hutu ya bokatikati, azali kosamba mpo na koboma bato mpe kosala mabe mpo na kobundisa bomoto. Angélique Uwamahoro, moko ya batatoli yango, alobelaki ndenge oyo atambolaki na kati ya bibembe mpo na kobika ntango azalaki na mbula 13. Matatoli ya bato oyo bazwaki mpasi ezali komonisa nsɔmɔ mpe nsɔmɔ ya kobomama ya bato, nzokande bazali kosɛnga bosembo mpo na mbeba oyo esalemaki eleki sikoyo mbula ntuku misato. Rwamucyo, oyo awanganaki bifundeli biye, akoki kozala na boloko ya bomoi mobimba soki azwi etumbu.

Momekano oyo bazelaka

Bosambisami boye, ya sambo na lolenge na yango na Paris, bozali na kati ya bikateli biye bizali na mokano ya komema na bosembo baye balobi ete basalaki génocide ya Rwanda, bambula mingi nsima na makambo maye. France, oyo mbala mingi batyolaka yango mpo na mokumba na yango na ntango ya kobomama ya bato, ezali kokoba kosambisa bato oyo bakanisami ete basanganaki to bapesaki nzela na mbeba yango, mpo na koyanola na masengi ya bosembo na mokili mobimba.

Masolo oyo ezali kobuka motema

Matatoli ya bato oyo babiki ezali mpenza kosimba motema. Angélique Uwamahoro, oyo azali sikoyo na mbula 43, alobelaki ndenge amonaki bato ya libota na ye babomami liboso na miso na ye mpe asengelaki kotambola na kati ya bibembe mpo na kokima babomi. Masolo oyo ya mpasi ezali kotatola kaka te makambo ya mawa, kasi mpe ya mpasi oyo ezali naino kotungisa bato oyo babiki.

Implication ya Rwamucyo

Eugène Rwamucyo, oyo afundamaki na complicité na organisation ya ba massacres, alingaki, selon ba témoignages, a participer activement na logistique ya koboma bato mpe na propagande oyo ezali ko inciter haine ethnique. Bafundami mpe ete akambaki bokundi nzoto ya baye bazwaki mpasi. Rwamucyo, oyo afandi na France wuto mibu mingi, awanganaki ete azali na boyokani ya semba na bobomami boye, alobi ete misala miye mizali na boyokani na "mitungisi ya bokolongono".

Bosembo mpe bokundoli

Kosambisama yango epesaka bato oyo babiki libaku ya koyoka mingongo na bango, wana bazali kokutana na bato oyo bafundami ete basalaki mokumba na moko ya kobomama ya bato oyo eleki mabe na ekeke ya 20. Mabondeli yango ezali na mokano ya kokundwela biso ete, ata nsima ya mbula 30, bakoki kobosana te mbeba oyo esalemi na bato, mpe bato oyo babiki bazali kokoba kobunda mpo na kondimama mpe bosembo.