Scandale ya Baltasar na Guinée équatoriale: empire ya ba apparitions ekweyi

Na Guinée équatoriale, kokweya ya Baltasar Engonga Edjo, ministre ya kala ya mines, emonisi makambo ya nse ya système oyo elyami na kanyaka mpe na kozanga etumbu. Kotala sima na scandale oyo ekoki mpenza kolongola ndambo ya ba élite ya mboka.

Ministre moko ya nguya mingi?

Bokangami ya Baltasar Engonga Edjo, moto ya bopusi mpe ministre ya kala ya mabanga ya ntalo na Guinée équatoriale, emonani lokola boulon ya bleu. Na mboka oyo eyebani na gestion opaque na yango ya ba ressources pétrolières na gaz, Engonga Edjo azalaki joueur ya deuxième niveau te. Doté na pouvoir moko boye, a embodier élite oyo ya gouvernement intouchable, kasi mpe terriblement dépendant na système esika boninga politique ezuaka priorité sur ba règles ya gouvernance.

Scandale yango ebimaki nsima ya kozwa mbongo ya astronomi mpe biloko ya kitoko, oyo emonisaki ete bozwi monene ya moto ye moko ezalaki mpenza na boyokani te na lifuti na ye ya Leta. Mpe atako bongo, oyo ezali kaka nsɔngɛ ya ngomba ya zɛlo : engebene bimoniseli, Baltasar Engonga elingaki koyanganisa biloko mpe ba comptes bancaires na mikili mingi, kati na yango États-Unis mpe Espagne, grâce na ba vins minene oyo ba sociétés oyo ezali koluka kosalela biloko ya bomoi ya Equatoguine biloko.

Résultat ezali soupçon ya détournement ya minene mpe ya kobwaka mbongo oyo ekatisi ba frontières nationales mpe esangisi ba banques étrangers, kobebisa lokumu ya ba établissements internationales mosusu. Tango bokangami ya Engonga Edjo ebimisaki makelele mingi, climat ekomaki tension mpo na ba figures misusu ya gouvernement oyo, na kobanga contagion ya scandale oyo, bazalaki kobombana na silence ya bokebi.

Teodorin Obiang: kati na opportunisme mpe prudence

Vice-président Teodorin Obiang, oyo mpe amesanaki na makambo ya nsɔni, emonani sikoyo ete alingi komilongola na likambo yango. Atako kala na ye moko ebebisami na bifundeli ya kanyaka mpe ya kobimisa mbongo na ndenge ya komimonisa, Teodorin amimonisi mbala oyo lokola mobomi ya kanyaka. Ironie oyo ekimaka mutu te, lokola réputation na ye ya playboy millionnaire, propriétaire ya ba villas ya luxe na Californie mpe ba voitures sportives, ekangami na imagination collective.

Na komi positionner lokola « propreteur », Teodorin Obiang azangi mayele te : na kobenda attention na cas ya Engonga Edjo, azali peut-être na espoir ya ko détourner ba projecteurs na ba escapades financières na ye moko. Kasi, etɛlɛmɛlo yango ebimisaka mpe mituna. Na mboka oyo bokonzi ya Obiang esili koyangela na boumeli ya bambula mingi, bato mosusu oyo bayekolaka makambo ya mombongo bamonaka ete mbongwana yango ezali lokola manœuvre politique, to kutu lolenge ya kolendisa bokangami na yango na kolongolaka bato oyo bakoki kowelana na yango.

Kasi, Teodorin atambolaka na nsinga ya makasi. D’une part, azali koluka ko curry faveur na opinion publique na kolakisa tolerance zéro envers prétendu détournement ya Baltasar Engonga. Epai mosusu, ayebi ete na kotyáká makanisi mingi na likambo yango ya nsɔni, azali kobimisa polele miboko ya ebongiseli oyo ye moko azali na kati na yango. Acte oyo ya équilibre ezali ko dévoiler complexité ya situation na Guinée équatoriale : ba luttes ya pouvoir interne esangani na ba pressions internationales, mpe équilibre fragile ekoki ko collapser na moment nionso.

Vague ya choc international

Scandale ya Baltasar ezali kaka likambo ya ekolo te; ezali koyokana malamu koleka ndelo ya Guinée Équatoriale. Bobimisi ya kanyaka mpe bobwaki mbongo etali ba acteurs privés mpe ba institutions financières oyo ezali na poto. Bikólo mosusu, mingimingi na Mpoto mpe na Amerika, ezali kolanda likambo yango na likebi mpenza, mingimingi lokola emonani ete bakompanyi mpe babanki mingi ezali kosala makambo oyo ezali na ntembe. Soki gouvernement ya Guinée équatoriale ekoti na pression internationale, ba sanctions économiques to ba restrictions ya visa ekoki ko affecter ba membres ya élite politique.

Na kati, ba réactions ekabwani. Eteni moko ya bato, oyo balɛmbi mawa mpo na bambula mingi ya boyangeli oyo ezali polele te, batikali na ntembe mpo na matomba ya solosolo ya likambo yango. Mingi bamitunaka soki bokangami ya Baltasar Engonga Edjo ekozala ebandeli ya mbongwana ya solo to soki, lokola na makambo mingi ya kala, ekosalisa kaka mpo na kokitisa ba tensions mpo na mwa ntango moke kozanga ba répercussions ya solo. Basusu basila komona bokangami ya ministre ya kala lokola eloko ya pete ya kozikisa milinga, oyo ezali na mokano ya kobomba makambo mosusu ya nsɔni, mbala mosusu ya ntina mingi koleka, oyo etali bato ya nguya mingi koleka ya boyangeli.

Kasi, makambo ekoki kozwa mbongwana oyo esalemá naino te : contexte mondial oyo ezali lelo, epai kuna etumba ya kobundisa kanyaka mpe transparence financière ezali kozwa esika, ezali lisusu pɛtɛɛ te mpo na ba régimes autocratiques. Guinée équatoriale, oyo esilá kozala mosika na makambo ya diplomasi, ekoki komona boyokani na yango na mikili mingi kobeba lisusu soki mpasi mpo na bosembo ya ndakisa ekómi mingi. Na oyo etali Teodorin Obiang, ekosengela asala ba précautions supplémentaires soki alingi abima sans blessure na raid oyo contre Baltasar Engonga. Na likambo oyo, décision moko na moko ekoki kozala fatale mpo na ba ambitions présidentielles oyo azali kobomba.